- ์ด๊ฑธ ์ ํ๋๋ฉด?
๊ณต๊ฒฉ์๊ฐ ํ์ผ์ ์ง์ฐ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ด ๋ช๊ฐ์ง ์๋๋ฐ ์ด์ ๊ด๋ จํ์ฌ ํ์ธํ ์ ์๋ ์ํฐํฉํธ๊ฐ ๊ถ๊ธํ์๋ค.
์ด๋ฅผ ์๋์ฐ์์ ํนํ ๋ง์ด ์ฐ์ด๋ ํ์ผ์์คํ ์ธ NTFS์์ ์ฌ์ฉ๋๋ ์ํฐํฉํธ์์ ํ์ธํด๋ณด๋ ค๊ณ ํ๋ค. ์ญ์ ๋ ํ์ผ์ด ์ค์ํ ์ด์ ๋ ์นจํด์ฌ๊ณ ๋ถ์์ด ์ผ์ด๋ ์๊ฐ์ ๊ทผ๊ฑฐ๋ก ํ์๋ผ์ธ ๋ถ์๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค. ๊ณต๊ฒฉ์๊ฐ ์ ์ฑ ํ์๋ฅผ ์ํด ์ค์น ๋ฐ ์ ์ฑ ํ์ผ์ด๋ ์ ๊ทผ ๋ฐ ์์ ํ ํ์ผ์ ๋ํ ์๊ฐ์ ๋ณด๋ ์๋นํ ์ค์ํ๋ค. ์ด ์ธ์๋ ์์คํ ์ ์ผ์ด๋ ํ์๋ฅผ ํ์ ํ ๋ ์กด์ฌํ๋ ํ์ผ์ ๊ฐ๋จํ๊ฒ MFT์ ํ์์คํฌํ๋ฅผ ์ด์ฉํ๋ฉด ๋๋ ์ญ์ ๋ ํ์ผ์ ๋จ์์์ง ์์ ์ ๋ ์๋ค๋ ์๊ฐ์ด๋ค์ด์ ์กฐ์ฌํด๋ณด์๋ค.
- ํ์ผ์ด ์ญ์ ๋๋ ์์ธ ๋ฐ ์ถ์ ๋ฐฉ๋ฒ
I. ๊ณต๊ฒฉ์๊ฐ ์ ์ฑ์ฝ๋(ํน์ ์คํฌ๋ฆฝํธ)๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ์๋์ ์ผ๋ก ํ์ผ์ ์ญ์ ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ(ํน์ ์ ์ฑ์ฝ๋์ ๋ด์ฌ๋ ๊ธฐ๋ฅ์ธ ๊ฒฝ์ฐ)
II. ๊ณต๊ฒฉ์(ํน์ ์ฌ์ฉ์)๊ฐ ์
์ฑ ํ์ผ์ ์ฌ์ฉ ํ(ํน์ ๋ฐ๊ฒฌํ) ์๋์ฐ Deleteํค๋ฅผ ์ด์ฉํ๊ฑฐ๋ ํด์งํต์ ์ด์ฉํ์ฌ ์ญ์ ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ
III. ๋ฐฑ์ ์ ์ํ์ฌ ํ์ง๋์ด ์ญ์ ๋๋ ๊ฒฝ์ฐ
์์ ๊ฐ์ด ์ญ์ ๋ ๊ฒฝ์ฐ์์ ๋๊ฒ ํ์ผ์ ๋ณต๊ตฌํ๋ฉด ๋ณต๊ตฌ๋ ํ์ผ์ ๋ฉํ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ํ์๋ผ์ธ์ ์์ฑํ ์ ์์ผ๋ ๋ชจ๋ ํ์ผ์ด ๋ณต๊ตฌ๋์ง ์๊ฑฐ๋, ์ญ์ ๋ ํ์ผ์ ์กด์ฌ๋ฅผ ์์์ฑ์ง ๋ชปํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๊ฐ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ฒฝ์ฐ ์ญ์ ๋ ํ์ผ์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์๊ธฐ ์ํด์๋ ๊ณต๊ฒฉ์๊ฐ ์นจ์ ํ ์ดํ ์์ฑ๋ ํ์ผ์ ์ ๋ณด๋ฅผ ํ์ธํด ๋ณด๋ ๋ฐฉ๋ฒ๋ ์๋ค.
์ด๋ฒ ๋ฌธ์์์๋ ์๋์ฐ ์์คํ ์์ ์ฃผ๋ก ์ฌ์ฉ๋๋ ํ์ผ ์์คํ ์ธ NTFS (New Technology File System)์ ํน์ง์ ์ด์ฉํ์ฌ ์ญ์ ๋ ํ์ผ์ ์ถ์ ํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์กฐ์ฌํด๋ณด๊ณ ์ ํ๋ค. NTFS์ ๋ช๋ช ํ์ผ์ ๋ฉํ๋ฐ์ดํฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ๋ด๊ณ ์๋๋ฐ, $MFT, $LogFile, $UsnJrnl, INDXํ์ผ์ด ์ด์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ค.
- ๊ด๋ จ ์ํฐํฉํธ
1. MFT
๊ธฐ๋ณธ์ ์ผ๋ก $MFT๋ ํ์๋ผ์ธ ๋ถ์์์ ๋ง์ด ์ฌ์ฉ๋๊ณ ์๋ค. ๊ธฐ๋ณธ์ ์ผ๋ก $MFT๋ฅผ ์์งํ๊ณ ๋ด๋ถ์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํ์ฑํ๊ฒ๋๋ฉด ๋ค์ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ํ์ธํ ์ ์๋๋ฐ ์ฌ๊ธฐ์, ์ญ์ ์ ๊ด๋ จ๋ ์ ๋ณด๋ ํ์ธ์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค.
ํ์ฌ MFT ๋ถ์์ ๊ฐ์ฅ ๋ง์ด ์ฌ์ฉ๋๋ AnalyzeMFT๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ MFT๋ฅผ ํ์ฑํ๋ฉด ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด Acive/Inactive๋ฅผ ๋๋์ด ํ๊ธฐํด์ค๋ค.
AnalyzeMFT – Inactive |
Acive๋ ์ค์ ๋ก ์ฌ์ฉ ์ค์ธ MFT์ด๊ณ Inactive ์ํ์ MFT๋ ์ค์ ๋ก ์ฌ์ฉ์ ํ์ง ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ์๋ ค์ ธ์๋ค. ์ฆ, Inactive ์ํ์ MFT๋ ๋นํ ๋น ์ํ์ด๋ฉฐ ์ด๋ ์ญ์ ๋ช ๋ น์ด ๋ด๋ ค์ ธ ์์ผ๋ ๋ค๋ฅธ ๋ฐ์ดํฐ๋ก๋ถํฐ ๋ฎ์ฌ ์ฐ์ฌ์ง๊ธฐ ์ ์ํ๋ก ์๊ฐํด๋ ๋ ๊ฒ์ด๋ค.
AnalyzeMFT๋ ๊ฐ๊ฐ์ MFT ์นผ๋ผ ์ค์ offset : 0x16- Flags ๊ฐ์์ ๊ฐ์ ธ์จ๋ค.
$MFT ํ์ผ ํฌ๋ฉง – MFT Entry Header |
Analyze MFT ์ฝ๋ ์ค ์ผ๋ถ |
ํ์ง๋ง inactive๋ ๋นํ ๋น ๋ฐ์ดํฐ ์์ญ์ด ๋ค๋ฅธ ๋ฐ์ดํฐ ์์ญ์ผ๋ก ๋ฎ์ฌ ์ฐ์ธ๋ค๋ฉด ์ดํ์๋ ํด๋น ํ์ผ์ ์ญ์ ๊ธฐ๋ก์ $MFT์์ ํ์ธ ํ ์๊ฐ ์๋ค. OS๊ฐ ์ค์น๋ ๋๋ผ์ด๋ธ๋ ์์ฃผ ์ฌ์ฉ๋๋ ๋์คํฌ๋ผ๋ฉด ์๊ฐ์ด ์ง๋ ํ์ผ์ ์ญ์ ์ ๋ณด๋ฅผ ํด๋น ์ํฐํฉํธ๋ก ์ฐพ๊ธฐ๊ฐ ์ด๋ ต๋ค.
2. INDXํ์ผ ($I30)
FTK Imager๋ฅผ ํตํด $I30์ผ๋ก ํ๊ธฐ๋๋ ์ด ํ์ผ์ INDXํ์ผ๋ก ๊ฐ ํ์ผ์ ๋ํ ๋ ์ฝ๋๋ฅผ ํฌํจํ ํ์ผ๋ก ๊ฐ๊ฐ์ ๋๋ ํฐ๋ฆฌ์ ์์นํ๊ณ ์๋ค. ํด๋น ํ์ผ์ด ์ง๋๊ณ ์๋ ๋ฐ์ดํฐ ๊ฐ์ MFT์ File_Name์์ ์ฐธ์กฐํ์ฌ ์์ฑ๋๋ ๊ฐ์ด๋ค.
FTK Imager๋ฅผ ํตํด ํ์ธ๋๋ INDXํ์ผ ($I30) |
INDXํ์ผ์ ํ์ฌ ๋๋ ํฐ๋ฆฌ์ ์กด์ฌํ๋ ํ์ผ ๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ์ญ์ ๋ ํ์ผ์ ์ ๋ณด๊น์ง ์ ์ฅํ๋ฉฐ ์ ์ฅ ์ฉ๋์ ์ ํ์ด ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ฉ๋ ๋ถ์กฑ์ผ๋ก ์ด์ ๋ฐ์ดํฐ๊ฐ ๋ฎ์ฌ ์ฐ์ฌ์ง์ง ์๋๋ค. ๋ถ์๊ฐ๋ INDXํ์ผ์ ๋ถ์ํจ์ผ๋ก ํด๋น ๋๋ ํฐ๋ฆฌ์ ์กด์ฌํ๋ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์กด์ฌํ์๋ ํ์ผ์ ์ ๋ณด๋ฅผ ํ์ธํ ์ ์๋ค.
์ด๋ฌํ ํ์ผ์ ํ์ฑํด์ฃผ๋ ๋๊ตฌ๋ฅผ William Ballenthin์ด ๋ง๋ค์๋๋ฐ ํด๋น ๋๊ตฌ๋ฅผ ์ด์ฉํ๋ฉด INDX ํ์ผ์์ “ํ์ผ ์ด๋ฆ”, “๋ฌผ๋ฆฌ์ ํฌ๊ธฐ”, “๋ ผ๋ฆฌ์ ํฌ๊ธฐ”, “์์ ์๊ฐ”, “์ ๊ทผ ์๊ฐ”, “๋ณ๊ฒฝ ์๊ฐ”, “์์ฑ ์๊ฐ”์ ํ์ฑํด์ค๋ค.
INDXํ์ผ ํ์ฑ |
ํด๋น ์ํฐํฉํธ๋ฅผ ์ด์ฉํ๋ฉด ๊ณผ๊ฑฐ์ ์์ฑ๋ ํ์ผ ๋ฐ ๋๋ ํฐ๋ฆฌ์ ๋ํ ์กด์ฌ์ฌ๋ถ๋ฅผ ํ์ธํ ์ ์๋ค. ํ์ฌ ์กด์ฌํ๋ ํ์ผ๊ณผ ๋๋ ํฐ๋ฆฌ์ ๋น๊ตํด ๋ณด๋ฉด ํ์ผ์ ์ญ์ ์ฌ๋ถ์ ๋ํ์ฌ ํ์ธ์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค. ํ์ง๋ง ๋ค๋ฅธ ์ํฐํฉํธ์ ๋ฌ๋ฆฌ ์ ์ฒด ๋๋ ํฐ๋ฆฌ์ ํผ์ ธ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์์ง ๋ฐ ๋ถ์์ด ๋ฒ๊ฑฐ๋กญ๋ค๋ ๋จ์ ์ด ์๋ค.
3. $UsnJrnl
$UsnJrnl์ NTFS ํ์ผ ์์คํ ์ ์ฐ์ฌ์ง๋ ๋ชจ๋ ํ์ผ ๋ฐ ๋๋ ํฐ๋ฆฌ์ ๋ณ๊ฒฝ์ฌํญ์ ๊ธฐ๋กํ๋ ๋ก๊ทธ์ด๋ค. $UsnJrnl์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์์น์ ์ ์ฅ๋๋ฉฐ $J๋ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๋ด๊ณ ์์ผ๋ฉฐ $Max๋ Usnjrnl์ ๊ธฐ๋ณธ ๋ฉํ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค.
$UsnJrnl ์์น
|
$UsnJrnl์ ํ์ผ์ ๋ณ๊ฒฝ ์ฌ๋ถ๋ฅผ ํ์ ํ๊ธฐ ์ํด ์ฌ์ฉ ๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ญ์ ๋ ํ์ผ์ ๋ํ์ฌ ํ์ธ์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค.
$UsnJrnl – NTFS LogTracker |
ํด๋น ์ํฐํฉํธ์ ์ ์ฅ ๊ธฐ๊ฐ์ด ์์ฃผ ์ฌ์ฉํ๋ ๋์คํฌ๋ผ๋ฉด ํ๊ท 2์ผ ์ ๋๋ก ์งง์ ๊ธฐ๊ฐ์ ๋ก๊ทธ ๊ธฐ๋ก๋ง ์ ์ฅ์ ํ๊ณ ์๋ค. ํ์ง๋ง ๊ทธ์ ๋นํ์ฌ ์ ์ฅ๋๋ ์ฉ๋์ด ํฐ๋ฐ ๊ทธ ์ด์ ๋ $J ์์ฑ์ ๋ ์ฝ๋ ํ ๋น ์ ์ฑ ๋๋ฌธ์ด๋ค.
$J์ ๋ฐ์ดํฐ๋ ๋ ์ฝ๋ ํํ๋ก ์ฐ์์ ์ผ๋ก ์ ์ฅ๋๋๋ฐ ํ ๋น๋ ํฌ๊ธฐ๋ฅผ ๋์ผ๋ฉด ์ถ๊ฐ์ ์ผ๋ก ์ ์ฅ๋๋ ๋ ์ฝ๋ ๊ฐ์ ๊ทธ ๊ณต๊ฐ ๋งํผ 0์ผ๋ก ์ฑ์ฐ๊ณ ๋ฐ์ด๋ด๊ณ ์๋ก์ด ๊ฐ์ ์ ์ฅํ๋ค. ์ด๋ ๊ฒ ๋๋ฌธ์ UsnJrnl ๋ฐ์ดํฐ๋ ํฌ๊ธฐ์ ๋นํด ์ค์ ์ฌ์ฉํ ์ ์๋ ๋ฐ์ดํฐ๋ ์๋ค.
ํ์ง๋ง ๊ณต๊ฐ์์ ๋ฐ๋ ค๋ ์ ๋ ๋ฐ์ดํฐ๊ฐ ์์นํ ์ฃผ์ ๊ฐ์ ๋นํ ๋น์ด ์ํ๊ฐ ๋๋ค. ์ฆ, ์ฌํ ๋น๋๊ธฐ ์ ๊น์ง๋ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ฝ์ ์ ์๋ ๊ฒ์ด๋ค. NTFS LogTracker 1.4๋ฒ์ ์ด์์์๋ ์ด์ ๊ด๋ จํ์ฌ ๋นํ ๋น์์ญ์ ์กด์ฌํ๋ ์ ๋ ๋ฐ์ดํฐ ํ์ฑ์ ์ง์ํ๋ค. ๋นํ ๋น ์์ญ์ ์ ๋ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ด์ฉํ๋ฉด ์๊ฐ์ ์ ์ ํ์ผ ์ญ์ ์ ๋ณด ๋ํ ํ์ธ์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค.
$UsnJrnl – ๋นํ ๋น์์ญ ๋ ์ฝ๋ ํ์ฑ |
4. $LogFile
$UsnJrnl์ด ๋ง์ ์์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ ๊ณตํ์๋ค๋ฉด $LogFile์ ์ ์ง๋ง ์์ธํ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ค. ํ์ผ ์ญ์ , ์์ฑ, ์์ , ์ด๋ฆ ๋ณ๊ฒฝ ๋ฑ ๋ค์ํ Event๋ฅผ ์ ์ฅํ๊ณ $MFT์ $UsnJrnl ์ ๋ณด์ ํํ ํจ๊ป ์ฐ์ธ๋ค. $LogFile์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก 64byte์ ํฌ๊ธฐ๋ฅผ ๊ฐ์ง์ง๋ง ๋ ํฌ๊ฒ ํ ๋นํ์ฌ ๋ณด๋ค ๋ง์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๋ก๊น ํ ์ ์๋๋ก ์ค์ ํ ์ ์๋ค. $LogFile๋ ๋์ผํ๊ฒ NTFS Log Tracker๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ์ฝ๊ฒ ๋ถ์์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค.
$LogFile – NTFS Log Tracker |
๋์ผ๋ก ๋ถ์์ ์ฌ์ฉํ ๋ง์ ํด๊ณผ ์ํฐํฉํธ ๋ถ์ ๋ ธํ์ฐ๋ฅผ ๊ณต์ ํด์ฃผ์๋ ๋ถ๋ค๊ป ๋ฌดํํ ๊ฐ์ฌ๋ฅผ ๋๋ฆฝ๋๋ค.
Finally, I would like to express my gratitude and respect to those who share the wonderful tools and artifact analysis know-how used in the analysis.
- ์ฐธ๊ณ
[1] https://www.sans.org/summit-archives/file/summit-archive-1492113892.pdf
์ด ๊ธ์ ๊ธฐ๋ณธ ํ ๋๊ฐ ๋์์.
[2] https://www.writeblocked.org/resources/ntfs_cheat_sheets.pdf
MFT ๋ถ์ ๋ถ๋ถ์ ์ฐธ๊ณ ํ์์.
[3] http://forensic-proof.com/wp-content/uploads/2010/10/FP_NTFS_Forensic_Analysis.pdf
๋์ดํ ๋ชจ๋ ์ํฐํฉํธ์ ๋ํ ์ค๋ช ์ด ํฌํจ๋์ด ์์.
[4] https://github.com/dkovar/analyzeMFT/tree/master
AnalyzeMFT
NTFS-Logtracker ๋ฐ Usnjrnl๋ถ์์ ์ฐธ๊ณ ํ์์.
์ถ์ฒ : ํ์ผ ์ญ์ ํ์ ์ฐพ๊ธฐ (NTFS) #nagoona (tistory.com)
'๐ป๋ชจ์ํดํน > Microsoft' ์นดํ ๊ณ ๋ฆฌ์ ๋ค๋ฅธ ๊ธ
๋์งํธ ํฌ๋ ์ (0) | 2022.06.27 |
---|---|
MFT Parsing ๋๊ตฌ - analyzeMFT (0) | 2022.06.27 |
Windows Registry ์นจํด ๋์ ๋ถ์ (0) | 2022.06.27 |
๐Window Froensic Tool List (0) | 2022.06.22 |
Windows ์นจํด ๋์ ๋ฐ ๋ถ์ ๊ธฐ๋ฒ ( ๊ธ์ต๋ณด์์ ๊ต์ก ) (0) | 2022.06.22 |